Er zijn zinnen in een interview die diep raken. Ze leggen een werkelijkheid bloot die we liever niet onder ogen willen zien. Te erg voor woorden. Zo’n zin bezigt Ernst Jehoeda in het vraaggesprek met hem: “Wat Hitler niet voor elkaar kreeg, gaat deze samenleving mogelijk toch lukken, in die zin dat steeds meer Joodse jongeren zullen vertrekken.” Een Nederland zonder (zichtbare) Joodse gemeenschap… Onvoorstelbaar! Echt onvoorstelbaar?
Op woensdag 12 maart 2025 woonde u met uw echtgenote een lezing bij van de Libanees-Duitse journaliste/activiste Rawan Osman op de Universiteit Maastricht. Gemaskerde pro-Palestijnse personen zorgden echter voor een atmosfeer van extreme intimidatie die u beiden “als naakt en onbeschermd” ervoer.
Hebt u de universitaire en gemeentelijke autoriteiten ook op de hoogte gebracht van deze ongehoorde gevoelens van onveiligheid? En zo ja, hoe luidde hun reactie?
Ernst Jehoeda: Ik heb de volgende dag direct een mail gestuurd naar de burgemeester. Ik heb hem het volgende gezegd. Gisteren is de bijeenkomst die door de Joodse studenten van de Universiteit Maastricht samen met StandWithUs werd georganiseerd met gastspreker Rowan Osman uit de hand gelopen en vroegtijdig afgeblazen. Het onmogelijk maken van deze bijeenkomst raakt onze grondrechten. Omdat ik wist hoe de bijeenkomst in Nijmegen daags ervoor was verlopen, had ik de politie goed gebriefd over de risico’s. Het was naar mijn mening onverantwoord dat deze demonstratie vlak naast het gebouw mocht plaatsvinden waar de lezing werd gehouden. Het is werkelijk een wonder dat er geen ramen zijn gesneuveld. De demonstranten die zich in het gebouw bevonden en van binnenuit de bijeenkomst terroriseerden, werden met fluwelen handschoenen verwijderd. De bezoekers moesten het gebouw uiteindelijk verlaten via een haag van demonstranten die gemaskerd waren en de aanwezigen uitscholden. De vergelijking met de opening van het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam is niet ver weg. Er was sprake van een bedreigende situatie. Een demonstratie van tegenstanders is prima, maar dan wel op gepaste afstand, zodat de lezing ongestoord had kunnen plaatsvinden.
Ik heb tot op heden alleen een korte reactie gehad dat de gemeentelijke autoriteiten het proces gaan onderzoeken. Samen met dr. Eli Sapir, docent aan de Universiteit Maastricht, hebben wij onze zorgen ook nog vastgelegd in een uitgebreide brief aan het college van B&W. Er zijn vragen gesteld in de raad door onder meer de VVD. De reactie van het college is mij tot op heden niet bekend. Daarnaast heb ik een brief gestuurd naar de voorzitter van het College van Bestuur van de universiteit. Tot op heden heb ik alleen een ontvangstbevestiging ontvangen.
Inmiddels heb ik gehoord dat de universiteit een onderzoek gaat instellen. Hiervoor zou een externe onderzoeker worden ingehuurd. Hoewel ik de onderzoeker niet ken, heb ik via via gehoord dat anderen niet veel vertrouwen in deze onderzoeker hebben. Dat baart mij zorgen of het een objectief onderzoek wordt. Wij hebben blijkbaar geen invloed op de keuze van de onderzoeker, terwijl ik dat wel heb gevraagd. Het zal vooral een onderzoek worden over ons, maar niet met ons. Ik ken dit soort onderzoeken. Deze zijn in de regel vooral bedoeld om het straatje van bestuurders schoon te vegen. Ik zit er misschien negatief in en zou inderdaad blij verrast zijn als het anders blijkt te zijn. Het feit dat universiteiten nu al anderhalf jaar geen adequate bescherming bieden aan Joodse studenten versterkt alleen maar mijn scepsis.
Ondervinden u en uw echtgenote nog de naweeën van de mensonterende taferelen die zich op deze avond van 12 maart afspeelden?
Ernst Jehoeda: Wij zijn tamelijk nuchter. We hebben geen last meer van deze avond. Tijdens de demonstratie riep het wel allerlei gevoelens op, die variëren tussen agressie, boosheid en ook wel enige angst dat het erger had kunnen aflopen. Ik schrijf mijn ergernis van mij af. Zie mijn artikel in De Vrijdagavond, een Joods online magazine https://devrijdagavond.com/2025/03/18/opinie/we-voelden-ons-naakt-en-onbeschermd-tijdens-de-lezing-van-rawan-osman-op-de-universiteit-van-maastricht/
Ontving u ook blijken van meeleven?
Ernst Jehoeda: Het enige medeleven dat wij hebben ontvangen is van de European Jewish Association (EJA). Die nemen het voorval hoog op. Verder heeft de wijkagent mij gebeld, die erkende dat het niet goed was verlopen. Het was fijn dat hij even contact zocht. Zonder uitdrukkelijke opdracht van de driehoek staat de politie ook machteloos.
Is er door de media (inclusief de universitaire pers van Maastricht) adequaat verslag gedaan?
Ernst Jehoeda: Er is in verschillende media verslag gedaan van het stoppen van de lezing van Rawan Osman. Vaak echter in combinatie met Nijmegen. De vraag of de autoriteiten steken hebben laten vallen, is bij mijn weten niet of nauwelijks aan de orde gesteld. Een uitzondering was De Nieuwe Ster, een online krant in Maastricht. https://www.denieuwestermaastricht.nl/met-free-palestine-activisten-is-geen-debat-te-voeren/
Verder is in de Observant, het universiteitsblad, aandacht besteed aan de kwestie. https://www.observantonline.nl/Home/Artikelen/id/63052/vragen-in-gemeenteraad-over-verstoorde-lezing-in-tapijn-z
Als voorzitter van de Joodse gemeenschap in Limburg wilde u aanwezig zijn bij de lezing van mevrouw Osman om de Joodse/Israëlische studenten een hart onder de riem te steken.
Ongetwijfeld hebt u na de verstoring en afgelasting van de lezing contact met hen gehad. Hoe hebben zij dat ervaren?
Ernst Jehoeda: De studenten, maar ook de Israëlische docenten waren geschokt dat dit zomaar kan gebeuren in Nederland. Uiteraard proberen we met alle middelen de bestuurders voor het falend beleid verantwoordelijk te houden. Als kleine groep heb je te maken met een veelkoppig monster dat zich natuurlijk niet gemakkelijk laat aanpakken. Met steun van externe partijen hopen we toch ons punt te kunnen maken.
Zoals eerder gezegd, ik verwacht niet heel veel van de zelfreflectie van de autoriteiten. De voorbeelden van slappe knieën zijn er overal in Nederland. De Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit in Nijmegen weigeren op te treden tegen antisemitisme en zelfs het slopen van de inboedel. Bestuurders die met gemaskerde demonstranten (UvA) om de tafel zitten. Het zou een sketchje van een cabaretier kunnen zijn. Hoe diepgezonken kun je zijn als je dit als bestuurder accepteert. Het is toch te zot voor woorden dat Free Palestine Maastricht (FPM) gefaciliteerd wordt met een ruimte op de universiteit om hun walgelijke acties voor te bereiden! Ze zullen ongetwijfeld een mooie dekmantel hebben die de rechtvaardiging is voor deze ruimte.
Zowel in Nederland als in Duitsland vangt onze redactie geluiden op van Israëlische studenten die de omringende Jodenhaat niet langer kunnen verdragen en daarom ook hun vertrek aankondigen. Een schokkende situatie! Vangt u identieke geluiden van Israëlische studenten in Maastricht op?
Ernst Jehoeda: Ik heb dat nog niet gehoord, maar ik verwacht wel dat er minder Joodse studenten naar Maastricht zullen komen als het beleid van de autoriteiten niet drastisch wordt bijgesteld. Het is naar mijn oordeel niet te verkopen dat hier buitenlandse studenten komen die proberen Joodse studenten het leven onmogelijk te maken. Wat mij betreft studentenvisum en de toegang tot de universiteit intrekken en uitzetten naar het land van herkomst.
Het recht van demonstratie is een groot goed, maar als dat leidt tot de uitholling van de rechten van anderen, zal de overheid toch moeten handhaven. Het probleem is dat de overheid en bestuurders het al veel te ver uit de hand hebben laten lopen in Nederland. Het zal lastig zijn de kikkers weer in de kruiwagen te krijgen. In dat licht denk ik dat Nederland steeds minder aantrekkelijk wordt voor Joodse studenten en docenten. Dan heb ik het nog niet eens over het verbreken van de relaties met Israëlische universiteiten.
Het moet de gemeente Maastricht en de Universiteit Maastricht er toch alles aan gelegen zijn om voor welzijn en welstand van de kleine Joodse gemeenschap in te staan. Niemand immers wenst naar eigen zeggen voor antisemitisch door te gaan. Sterker nog, per slot van rekening gaat het om de rechtsstaat in Nederland, de handhaving van onze grondwet.
Echter, met welke stedelijke en academische werkelijkheid hebt u dagelijks te maken, te kampen? En bovenal: welke maatregelen voor een beschaafde Maastrichtse, ja Nederlandse samenleving zijn uws inziens juist nú dringend geboden?
Ernst Jehoeda: Deels heb ik mijn antwoorden al hiervoor gegeven. Een samenleving die antisemitisme toelaat en de aanpak van antisemitisme vooral zoekt in commissies en rapporten, zal dit probleem niet oplossen. Als er geen voorbeelden worden gesteld zoals in de VS waar raddraaiers worden uitgewezen, zal er niets veranderen. De straten zijn geplaveid met mooie beloften en goede bedoelingen, maar alleen handhaving van de vrijheden van minderheden en hun veiligheid laten zien dat je werkelijk bereid bent om een kleine groep Joden hier te beschermen. Ik denk als dit zo doorgaat, dan zullen zeker de jonge mensen vertrekken. Wat Hitler niet voor elkaar kreeg, gaat deze samenleving mogelijk toch nog lukken, in die zin dat steeds meer Joodse jongeren zullen vertrekken.
Bij het voortduren van de demonisering van de Joodse staat en daarmee evenzeer van de Joodse gemeenschap in ons land en bij het grotendeels voortduren van de passiviteit van de onderscheiden autoriteiten en de problematische rechtshandhaving bij antisemitische manifestaties rijst de vraag: is het niet hoog tijd voor een waar burgerplatform tegen antisemitisme, voor een bundeling van de maatschappelijke krachten tegen de voortwoekerende Jodenhaat? Wat denkt u? Per slot van rekening kan een fatsoenlijke samenleving bestrijding van antisemitisme toch bezwaarlijk puur overlaten aan Haagse of andere overleggen van derden? Dat spaart toch weer miljoenen euro’s en bij fotosessies is niemand, Jood en niet-Jood, gebaat!
Ernst Jehoeda: Zoals ik hiervoor heb gezegd, ik geloof niet in de zoveelste aanpak via platforms of commissies. Het feit blijft dat het latente antisemitisme er altijd was, is en altijd zal blijven. Het is als een veenbrand. Het blijft lang ondergronds, maar bij een conflict waarbij Israël is betrokken, laait het op tot een moeilijk beheersbare brand.
Als er partijen in het parlement zitten, zoals bijvoorbeeld Denk, maar ook delen van GroenLinks die openlijk antisemitisme uitdragen, zal er niets veranderen. Frans Timmermans kwam bij ons in de synagoge een empathisch verhaal houden, maar is ondertussen wel de leider van een antisemitisch GroenLinks smaldeel in zijn partij.
Vroeger was het antisemitisme omdat we Jezus zouden hebben vermoord, later was het antisemitisme omdat we communisten of juist kapitalisten waren en nu is het omdat we zionisten zijn. Laat ik volstrekt helder zijn: alle oude antisemitische mythen worden gerecycled en vervangen door nieuwe. Welke naam men ook bedenkt het blijft gewoon ordinair antisemitisme.
De schrijver Amos Oz zei ooit: “In de jaren dertig riepen de antisemieten: Joden naar Palestina. Tegenwoordig roepen ze: Joden uit Palestina. Antisemieten willen niet dat we hier zijn; ze willen niet dat we daar zijn; ze willen niet dat we er zijn.”
Het wordt door verandering van de samenstelling van de maatschappij alleen maar versterkt. Ik verwijs nog naar het artikel van Jan Latten in de Telegraaf die zich terecht zorgen maakt over de vrijheid van de Nederlandse samenleving door de demografische verandering. Ik zie het wat dat betreft somber in.
Zoals altijd staan Joden, met een klein groepje echte vrienden, er alleen voor. Wij zullen het heft in eigen hand moeten nemen en niet moeten hopen op de mooie beloftes van autoriteiten. Zoals ik weleens cynisch zeg: veel mensen zijn nog wel geïnteresseerd in dode Joden, maar niet in de levende Joden (zie Stolpersteine en monumenten), hoewel de antisemieten zelfs de monumenten tegenwoordig niet meer met rust laten.
Lees hier het artikel in het Hebreeuws dank zij de vertaling door Eliyahu V. Sapir die eerder op deze website publiceerde zoals u hier, hier, hier, en hier.
Reactie plaatsen
Reacties