Met de uitnodiging van Albanese kiezen Nederlandse universiteiten voor antisemitisme - Opinie Eliyahu Sapir en Amanda Kluveld

Soms onthult een instelling haar ware karakter – niet in woorden, maar in daden. Door Francesca Albanese, de speciale VN-rapporteur voor de mensenrechtensituatie in de Palestijnse gebieden, uit te nodigen, kiezen de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Utrecht ervoor om opruiende en gevaarlijke antisemitische retoriek te normaliseren en te faciliteren.

Albanese beweerde dat Amerika “onderworpen is aan de Joodse lobby” – een uitspraak die druipt van het klassieke antisemitische stereotype over Joodse controle over wereldzaken. Ze bagatelliseerde de Hamas-massamoord van 7 oktober door te stellen dat het geweld “in context moet worden geplaatst,” waarmee ze de schuld verschuift naar Israël in plaats van terrorisme te veroordelen. Ze omschreef Gaza zelfs als “het grootste en meest beschamende concentratiekamp van de 21e eeuw” – een groteske verdraaiing van de Holocaust, bedoeld om de Joodse staat te demoniseren. Dit zijn geen vergissingen of ongelukkige woordkeuzes, maar onderdeel van een doelbewust patroon van ophitsing en delegitimatie.

Haar dubieuze staat van dienst gaat verder. Ze sprak op evenementen georganiseerd door Hamas, verklaarde publiekelijk dat Palestijnen “het recht hebben om zich te verzetten” – waarmee ze terroristische retoriek echoot – en minimaliseerde systematisch de wreedheden tegen Israëlische burgers, inclusief de verkrachting en moord van gijzelaars. Zelfs regeringen die vaak kritisch zijn op Israël, zoals Frankrijk en Duitsland, veroordeelden haar opmerkingen als antisemitisch en onverantwoordelijk. De Verenigde Staten gingen nog verder: hun VN-ambassadeur verklaarde dat Albanese “ongeschikt is voor welke positie bij de VN dan ook.”

Toch bieden Nederlandse universiteiten, die beweren voor diversiteit en inclusie te staan, haar een podium. Of dit nu voortkomt uit een misplaatste toewijding aan vrijheid van meningsuiting, onwetendheid over haar geschiedenis, of een bereidheid om antisemitische retoriek te tolereren onder het mom van academisch debat – de gevolgen zijn ernstig.

Joodse en Israëlische studenten ervaren al een vijandige omgeving op veel campussen. Onderzoek toont aan dat uitsluiting, intimidatie en bedreigingen toenemen, terwijl universiteiten falen om adequate bescherming te bieden. Veel Joodse studenten voelen zich onveilig, onwelkom en genegeerd door bestuurders die inclusiviteit prediken, maar in de praktijk discriminatie faciliteren. Zo wordt een organisatie als Free Palestine Maastricht, die zich op social media solidair verklaarde met de Jodenjagers in Amsterdam tijdens na de wedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv en in een moeite door opriep tot het doden van alle zionisten, geen haar breed in de weg gelegd door de Universiteit Maastricht waar de groep een eigen ruimte heeft.

Minister van Onderwijs Eppo Bruins erkende vorige maand in een Kamerdebat de groeiende vijandigheid tegenover Joodse studenten in het hoger onderwijs. Toch blijft hij kennelijk machteloos tegenover universiteiten die, onder het mom van academische vrijheid, antisemitische sprekers promoten en bijdragen aan een klimaat van angst en uitsluiting.

De autonomie van universiteiten lijkt zwaarder te wegen dan hun zorgplicht voor een veilige leer- en werkomgeving. In andere gevallen hebben ze wél duidelijke standpunten ingenomen tegen discriminatie en mensenrechtenschendingen, bijvoorbeeld door beleid in te voeren tegen racisme en seksuele intimidatie. Dat ze diezelfde standaarden niet toepassen op antisemitisme, onthult een verontrustende inconsistentie.

Door figuren als Albanese te blijven uitnodigen, tolereren universiteiten niet alleen haat – ze legitimeren het. Zij worden bevestigd in hun keuze voor Jodenhaat door de Commissie Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer, die Albanese eveneens uitnodigt.

Eliyahu Sapir schreef ook over de kwestie Albanese voor de website Dutchtown. Deze stukken leest u in het Nederlands of Hebreeuws.