“De meerderheid van mijn vrienden en kennissen -ik wil niet zeggen, zit op gepakte koffers- vraagt zich wel af waarheen het zou kunnen gaan, als het nog gevaarlijker wordt.” Deze politieke onzekerheid knaagt ook aan Leon Klepnikov uit de Duitse Hanzestad Bremen. Nog wil hij echter het liefst blijven. Om Joods leven verder zichtbaar te maken.
Op de website “buten un binnen” van Radio Bremen (9 februari 2025) wordt ook aandacht geschonken aan het probleem van het groeiende antisemitisme. De zender heeft Joodse burgers naar hun gevoel van veiligheid gevraagd. De plaatselijke Joodse gemeente is sowieso zeer alert. Daarvan getuigt een politiewagen voor de synagoge. “Haar leden genieten bescherming”, meldt het verslag in “buten un binnen” zonder verder in details te treden. Begrijpelijk genoeg.
In de reportage komt de al geciteerde Leon Klepnikov (23) aan het woord. Hij vertelt dat veel Joodse jongeren of kinderen al van huisuit meekrijgen om op school niet over hun godsdienst te spreken. “Of nog harder:”, vult Klepnikov zelf aan, “zeg niemand dat je Jood of Jodin bent”.
Lang hield hij ook zijn Joodse identiteit geheim. Echter, op een gegeven moment was Leon daar klaar mee. Nu is de marketingman voor communicatie actief betrokken bij Joodse educatie en draagt hij zijn Joodse religie naar buiten uit.
Dat kan gevaarlijk zijn. En het is Leon al een keer opgebroken. “Ik werd in een club in Bremen antisemitisch aangevallen. Ik stond in de rij voor de garderobe en droeg zichtbaar mijn ketting met davidsster. Iemand drukte mij vervolgens tegen de grond.” Gelukkig kwam veiligheidspersoneel direct tussenbeide, informeert hij. Leon raakte niet gewond.
Dit incident is een van vele antisemitische delicten die zich vorig jaar in het Land Bremen voordeden. Volgens de Senaat van Hanzestad steeg dit aantal in 2024 met tien procent ofwel 78 voorvallen. De deelstaat Nedersaksen meldde voor 2024 een record aan gevallen van Jodenhaat: 331 ofwel een stijging van goed 60 procent in vergelijking met 2023. Let wel, veel antisemitische incidenten worden zelfs niet officieel gemeld. Experts gaan derhalve van een verborgen hoger cijfer (Dunkelziffer) uit.
Hoe ervaren Joodse mensen deze toename van Jodenhaat, wilde Radio Bremen weten. Vanuit de Joodse gemeenten in Land Bremen komt het nuchtere antwoord: niets nieuws, antisemitisme, zij het met een uitdrukkelijke kanttekening over de intensiteit van de vijandigheden jegens Joden. Sinds het bloedbad dat Hamas op 7 oktober 2023 op Israëlisch grondgebied aanrichtte, heeft het antisemitisme in Bremen “een nieuw niveau” bereikt. Grigori Pantijelew, vice-voorzitter van de Joodse gemeente in Bremen, spreekt onomwonden van een “haatsfeer in de stad”. Met als gevolg: vandalisme, relativeringen van de Holocaust, deels ook fysiek geweld en antisemitische pesterijen op scholen en hogescholen.
Tekenend voor deze droeve toestand is evenzeer de uitspraak van Mircea Ionescu, voorzitter van de Liberale Menorah-gemeente: “Wat tot een paar jaar geleden nog niet direct werd uitgesproken, is nu salonfähig, maatschappelijk geaccepteerd.”
De Raad van de Joodse gemeenten in Bremen raadt zijn leden dan ook officieel aan geen symbolen van het Joodse geloof zichtbaar in het openbaar te dragen. En passant durven leden van de Joodse gemeente inmiddels daarvoor niet meer openlijk uit te komen.
Nog houdt Leon Klepnikov vast aan zijn overtuiging dat de dialoog, het menselijk contact met niet-Joden helpt bij een beter verstaan van elkaar. Maar eerlijk erkent hij dat sommige Joodse bekenden al tot een vertrek uit Duitsland hebben besloten. Ze hebben geen vertrouwen meer in de Duitse staat.
Dat vertrouwen moet toch ook bij Leon slinken wanneer hij zich telkens moet afvragen of hij zich in een veilige omgeving bevindt als zichtbare Jood… Zeker wanneer Jodenhaat zich open en bloot in Bremen manifesteert. Een foto bij de reportage legt dat vast: op twee grote witte luiken in een muur prijkt het nazi-symbool bij uitstek, SS, en tussen die luiken in de tekst: “Weg hier!!”.
Bron: artikel Antisemitismus in Bremen: “Sag niemandem, dass du Jude bist” van Sophia Allenstein in “buten un binnen”, 9 februari 2025
Reactie plaatsen
Reacties