Zou u zich kort willen introduceren bij onze lezers?
Pieter Dorsman: Ik ben geboren en getogen onder de rook van Rotterdam en heb na mijn studie aldaar in Londen en Hongkong in het bankwezen gewerkt. Toen het tijd werd om een gezin te starten, hebben mijn vrouw en ik gekozen voor Vancouver aan de Canadese westkust. We waren er nog nooit geweest, maar na de drukte van Hongkong hadden we behoefte aan ruimte en vooral frisse lucht, en hebben de sprong toen maar gewaagd. Hier zijn we een eigen adviesbureau begonnen in venture capital en technologie-investeringen en hier zijn ook onze beide dochters geboren en opgegroeid.
U maakt deel uit van de Joodse gemeenschap in Canada. In welke mate wordt zij landelijk en specifiek in uw woonplaats Vancouver qua welzijn en veiligheid bedreigd door al dan niet publieke uitingen van Jodenhaat?
Pieter Dorsman: Goede vraag, want er is nogal verschil tussen Canada in het westen, Vancouver, en het oosten, Toronto en Montreal. In de laatste steden is het behoorlijk uit de hand gelopen met anti-Israël protesten sinds 7 oktober en de nodige aanvallen en vandalisme bij Joodse instellingen. Maar ook hier in Vancouver is het vaak misgegaan, er is dus altijd bewaking bij synagogen en Joodse manifestaties. Met Rosh Hashanah (Joods nieuwjaar) stonden er van die grote politiecruisers voor de synagoge, dat geeft toch wel een raar gevoel moet ik zeggen.
Toen Selina Robinson (een Joodse politica die ontslagen is na pro-Israël opmerkingen) haar boek presenteerde, werd pas op het laatste moment de locatie bekendgemaakt en moest je een identificatiebewijs bij je hebben. De wekelijkse ‘hostage rally’ is ook altijd bewaakt, eerst met politie nu met privé beveiliging die door de Joodse federatie betaald wordt. Nogmaals, Vancouver is relatief veilig en rustig, maar de gemeenschap is zeer alert en ik dus ook wel.
Betekende ook de massamoord van Hamas van 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog in Gaza een escalatie in antisemitisme, een ware waterscheiding?
Pieter Dorsman: Ja, maar het is wel belangrijk aan te geven dat het al lang borrelde, het antisemitisme en het anti-Israël sentiment. Ik ken een aantal politici en ook Canada’s voormalig ambassadeur in Israël die mij allemaal vertellen dat er een zeer kritische, bijna antisemitische sfeer heerst bij veel overheidsinstellingen, ik heb het zelf ook gezien bij vakbonden, vooral de publieke sector vakbonden. Maar het was altijd wat ‘gedempt’, binnenskamers zeg maar. Na 7 oktober was het hek van de dam. Moet je je voorstellen een van de grootse vakbondsleiders van ambtenaren in Ontario die gewoon over straat gaat met ‘keffiyeh’ en van zijn hele social media account puur ‘pro-Palestinian resistance’ maakt. Natuurlijk krijgen zij kritiek, maar het kwaad is al geschied natuurlijk, want deze mensen hebben vrij veel invloed. En in onderwijsvakbonden sijpelt het door naar het klaslokaal, waar toch al bitter weinig aan geschiedenis wordt gedaan.
Welke rol spelen bij antisemitische manifestaties in Canada:
-de politieke instanties ofwel overheden?
Pieter Dorsman: Politici zijn op dit moment op federaal niveau en in de grote steden overwegend links, en ze neigen naar een zeer kritische houding ten aanzien van Israël. Dit komt aan de ene kant omdat ze jarenlang hebben geleefd in de theorieën rondom racisme en onderdrukking, waarbij de houding ten opzichte van de Palestijnen wordt gezien als onderdrukking. Aan de andere kant zijn er nu zo’n 1,8 miljoen moslims in Canada. Om een voorbeeld te geven, de huidige minister van buitenlandse zaken, Melanie Joly, heeft onomwonden gezegd dat de etnische samenstelling van haar kiesdistrict haar niet al te veel keuzes laat. Met andere woorden, ik ben niet zo pro-Israël, want dat komt me bij verkiezingen duur te staan gezien de vele Arabieren en moslims in mijn buurt.
Wat ik denk, is dat die houding en de voorzichtige houding van minister-president Trudeau, die maar roept dat alle anti-Israël en pro-Hamas demonstraties best vreedzaam zijn, een bepaald signaal geven. Zo van ‘ga je gang maar’ en dat wordt door velen helaas opgepakt. En zo kan het dus ook escaleren. Overigens, Vancouver is gelukkig een uitzondering. We hebben in Ken Sim een gematigde en goede burgemeester.
-de media?
Pieter Dorsman: Zijn overwegend kritisch ten aanzien van Israël, afgezien van een paar kranten zoals de National Post en de Toronto Sun. De CBC, zoiets als de NOS/NPO in Nederland is echt geen objectieve instelling meer, maar wordt wel door de overheid gefinancierd. Het is zeer frustrerend. Onafhankelijke media en commentatoren vullen het gat op gelukkig.
Wat media betreft, de grootste boekenketen in Canada is Indigo, eigendom van Heather Reisman die Joods is en zij heeft ook studiebeurzen voor IDF ‘lonely soldiers’ gefinancierd. Haar winkels worden regelmatig lastiggevallen en geblokkeerd, je krijgt echt weer het idee van ‘koop niet bij joden’. Het is een minderheid die dit doet natuurlijk, maar ze trekken erg veel aandacht en de politie treedt vaak erg slap of helemaal niet op.
-de universiteiten ofwel het (academische) onderwijsveld en ngo’s?
Pieter Dorsman: Ook hier veel antisemitisme, net als op Amerikaanse en Nederlandse universiteiten. Het probleem is echt dat weinigen hun mond open durven te doen. Hier in Vancouver bij de vermaarde University of British Columbia is vorig jaar een Joodse arts opgestapt na een carrière daar van 30 jaar. Hij zag geen ruimte meer om er te blijven werken, de werksfeer was verziekt door openlijk antisemitisme.
-religieuze motieven?
Dorsman: Ik geloof niet dat religie een grote rol speelt, alhoewel je zou kunnen stellen dat de anti-Joodse sentimenten vaak uit de moslimhoek komen. Maar er zijn ook weer veel moslimimmigranten die (zie volgende vraag) met Israël sympathiseren.
In hoeverre ervaart de Joodse minderheid in Canada adhesie van de niet-Joodse meerderheid in de samenleving?
Pieter Dorsman: Het is moeilijk dit te kwantificeren. Canadezen spreken zich niet zo duidelijk uit als Nederlanders en houden zich graag op de vlakte, zijn iets te diplomatiek naar mijn mening. Men houdt liever zijn mond. En velen hebben geen kaas gegeten van de geschiedenis van het conflict en roepen maar wat. Toch als ik bijvoorbeeld op zondag in de binnenstad bij de ‘hostage rally’ sta, omringd door mensen met Israëlische vlaggen, krijg je toch heel veel steunbetuigingen, auto’s die toeteren en bestuurders die hun duim omhoogsteken. De negatieve reacties (‘you are supporting genocide’) zijn ver in de minderheid.
Vergeet ook niet dat Canada op het moment zeer verdeeld is. Trudeau is aan het aftreden en zijn liberale partij gaat naar alle waarschijnlijkheid de verkiezingen later dit jaar fors verliezen. De conservatieve partij, die zeer pro-Israël is en in de Joodse Melissa Lantsman een plaatsvervangende partijleider heeft, staan op kop in de opiniepeilingen en ik denk dus dat er wel wat veranderingen aan gaan komen op dit gebied.
Overigens, er zijn veel andere immigranten hier die Israël erg steunen. Er is een zeer grote Iraanse gemeenschap die overwegend pro-Sjah is en vaak ook met Iraanse vlaggen (de oude van voor de revolutie van 1979) bij pro-Israël manifestaties zijn. En er zijn ook veel christelijke Libanezen hier die gevlucht zijn. Probeer je je eens voor te stellen hoe deze laatsten zich voelen als ze Hezbollah-vlaggen op straat zien bij een protest in Montreal of Toronto.
Hoe diep is de verbondenheid van de Joodse gemeenschap in Canada met de Joodse staat, zeker in deze oorlogsdagen en voortdurende gijzeling van Israëlische burgers door Hamas?
Pieter Dorsman: Die is zeer sterk. Vergeet niet dat er ongeveer 400.000 Joden in Canada wonen, waarvan velen oorspronkelijk uit Israël komen, ik kom er veel tegen in de technologiesector bijvoorbeeld. Er is grote steun voor Israël, maar ook, helaas, de nodige verdeeldheid. Op 7 oktober afgelopen jaar toen we 1 jaar na de aanslagen een herdenking hadden, waren er twee groepen in de binnenstad die ieder met Israëlische vlaggen hun ceremonie hielden, niet ver van elkaar. Die verdeeldheid zit hem vooral in hoe er naar Netanyahu en zijn beleid wordt gekeken, een groep is meer rechts en wil een veel hardere aanpak van Gaza, de andere is meer links/progressief en heeft vooral ingezet op de gijzelaars. Er is een Israëlische vrouw die belangeloos week in week uit de ‘hostage rally’ organiseert en die krijgt van alles over haar heen uit een bepaalde hoek van de Joodse gemeenschap. Ik vind dat erg triest, de gemeenschap moet verenigd zijn in haar steun, ongeacht politieke voorkeuren en ideeën.
U heeft diepe Nederlandse wortels, zo blijkt uit de beschrijving van uw levensloop. Dan moeten de antisemitische excessen ook in uw vaderland na 7 oktober 2023 toch bijzonder pijn doen. Hoe ervaart u deze sinds 1945 ongekende situatie van publieke manifestaties van Joden- en Israëlhaat in Nederland?
Pieter Dorsman: Ik heb hier uitvoerig over geschreven en ook over gesproken op bijeenkomsten hier in Vancouver. Mensen zijn stomverbaasd als ze horen wat er afgelopen jaar in Amsterdam allemaal is gebeurd, je schaamt je als Nederlander. Ik weet zelf niet wat ik zie en Nederland was het land waar relatief de meeste Joden zijn afgevoerd en vermoord. En het land wat altijd zei ‘nooit meer’. Ik heb al een keer op ‘X’ geschreven: ‘Joop van Thijn draait zich om in zijn graf’. En dan bedoel ik ook vooral hoe links Nederland het totaal laat afweten. Alle minderheden krijgen de aandacht en steun, Joden kunnen het opnieuw vergeten. Ik heb er eigenlijk geen woorden voor. Ik ben opgegroeid met mensen die het nooit over Amsterdam hadden, maar altijd spraken over ‘Mokum’. De volgende generatie Nederlanders zal geen idee meer hebben wat het woord Mokum betekent. Laat ik het daarbij houden.
Wat zijn uw wensen voor het pas begonnen jaar 2025 met het oog op het Joodse volk in de diaspora en in zijn staat Israël?
Pieter Dorsman: Het belangrijkste is dat de gijzelaars vrijkomen, zo snel mogelijk, daar kan geen twijfel over bestaan. Natuurlijk hoopt eenieder op vrede, maar dat zal generaties vergen. Voor dit jaar hoop ik dat de IDF het karwei in Gaza zal klaren en dat het leven in Israël weer een beetje de normale kant op kan gaan. En dat de KLM eindelijk weer op Tel Aviv gaat vliegen.
Pieter Dorsman geeft een bijzonder informatieve Engeltalige nieuwsbrief uit: Pieter’s Newsletter. Zie ook: pieterdorsman.substack.com
Reactie plaatsen
Reacties