“Na de Zesdaagse Oorlog van 1967 werd het antisemitisme steeds belangrijker. En ik geloof dat we sinds 2023 nogmaals op een ander punt staan: het is sociaal aanvaardbaar geworden om niet alleen Israël te kritiseren, maar ook te zeggen dat er een fundamenteel probleem bestaat met de Joden.”
Deze analyse stamt van de Brits-Israëlische antisemitisme-expert Daniel Ben-Ami. De Zwitserse krant NZZ interviewde Ben-Ami (7 oktober 2024), van huisuit econoom en sedert 2012 drijvende kracht achter de website www. radicalismoffools.com, een discussieforum over antisemitisme.
Ben-Ami beweegt zich naar eigen zeggen veilig over de straten en pleinen van zijn woonplaats Londen. “Ik draag geen keppel, ben dus niet als Jood herkenbaar.” Maar als waarnemer bij anti-Israëldemonstraties alsmede tegendemonstraties maakte hij wel degelijk kennis met openlijke bedreigingen. “Eerst maakten ze gebaren als deze (hij haalt zijn vinger over de keel). Nu vormen ze met de vingers een driehoek. Dat is een duidelijk dreigement, het teken van Hamas. En vervolgens jouwen ze je uit voor “kindermoordenaar” en “volksmoordenaar”. Niet alle demonstranten zijn zo, maar het is ook weer geen kleine minderheid. En niemand houdt ze tegen.”
Sinds de monsterlijke pogrom van Hamas op 7 oktober 2023 neemt Ben-Ami een fundamentele verandering in de vigerende Jodenhaat waar. In de VS en Europa wordt openlijk antisemitisme steeds meer geaccepteerd. In het Midden-Oosten was dat altijd al het geval, maar in Europa was het na de Tweede Wereldoorlog onaanvaardbaar om antisemitisch te zijn. Met uitzondering van extreemrechts. Ben-Ami: “Sinds 7 oktober is het antisemitisme openlijker, ook als het zich vaak vermomt als Israëlkritiek. En het is niet pro-Palestijns, maar pro Hamas. Dat is iets heel anders.”
In de anti-Israëlische reacties in het Westen op de verdedigingsoorlog die het Israëlische leger tegen Hamas en Hezbollah voert, ziet Ben-Ami twee factoren samenkomen. Enerzijds is daar het islamisme als politieke beweging. “Door de migratie uit het Midden-Oosten en deels uit Afrika zijn moslims naar het Westen gekomen, die antisemitisch zijn. Ze drukken mede een stempel op het maatschappelijk klimaat in Duitsland en Engeland. Deze mensen hebben veel minder remmingen om hun antisemitisme openlijk te tonen.”
De tweede factor is de verandering in het intellectuele debat, voert Ben-Ami aan. Hij doelt daarmee op de opkomst van de identiteitspolitiek, met populaire theorieën als de “Critical Race Theory” en het postkolonialisme. “Centraal staat daarbij de idee dat er een hiërarchie in onderdrukking is. Dat de blanken (‘witten’) per se geprivilegieerd zijn – en dat ook de Joden geprivilegieerd zijn. De oorlog in Gaza was de katalysator om dat alles vrij te geven. Maar het was reeds gecreëerd en dient nu als argument om antisemitische posities te rechtvaardigen.”
Hoe komt Ben-Ami eigenlijk aan de naam voor zijn website “Radicalism of Fools”? Dat is een variatie op een citaat van een van de stichters van de socialistische partij in Duitsland in de negentiende eeuw, August Bebel. Hij kenschetste Jodenhaat als het “socialisme van domme kerels”. Ben-Ami wil overigens niet over socialisme spreken, maar over radicalisme. “En over de wereldbeschouwing, die daarachter zit.”
Hij is daarbij van mening dat je antisemitisme niet moet onderdrukken, maar bestrijden. ‘Het gaat om meer dan alleen samenzweringstheorieën. Het gaat om de manier hoe je tegen mensen aankijkt, hoe je Joden ziet.” Daarom wenst Ben-Ami niet mee te gaan in de verklaring voor Jodenhaat, waar Joden de rol van zondebok vervullen. “Zondebokken zijn mensen, waarop het kwaad wordt geprojecteerd, om de samenleving daarvan te reinigen. Maar voor antisemieten ligt het kwaad in het wezen van de Joden. Zij belichamen het kwaad.”
Hoe kijkt Daniel Ben-Ami tegen de hoop op vrede in het Midden-Oosten aan? Er zal geen vrede zijn, zolang de islamistische bewegingen Hamas en Hezbollah bestaan, luidt zijn repliek. “Mijn enige hoop is dat het in Iran tot een opstand van de bevolking komt. Iran speelt in dit conflict een sleutelrol. Wanneer het regime van de mollahs wordt gedestabiliseerd, ten val wordt gebracht, zou dat heel veel kunnen bewegen.”
Bron: “Seit dem 7. Oktober 2023 ist es salonfähig geworden, zu sagen, es gebe ein grundsäztliches Problem mit den Juden”: Daniel Ben-Ami will Antisemitismus nicht unterdrücken, sondern bekämpfen”, interview in de Neue Zürcher Zeitung (NZZ) van 7 oktober 2024 van de redacteuren Thomas Ribi en Lucien Scherrer.
Reactie plaatsen
Reacties