Onder permanente politiebewaking – een bekend koosjer restaurant in Chemnitz

“Wij zullen jullie afslachten”, hoorde de echtgenote van Uwe Dziuballa, eigenaar van het koosjere familierestaurant “Schalom” in de Saksische stad Chemnitz. Redacteur Jan Feddersen van de krant taz sprak de restauranthouder

Inmiddels heeft Dziuballa van het antisemitische voorval aangifte gedaan. Het staat op film. “Wij vermoeden dat deze belediging kwam van een Syrische vrouw. Binnenkort volgt de rechtszaak.”

Sinds 2000 drijft Uwe Dziuballa samen met broer Lars Ariel restaurant “Schalom”. Over klandizie heeft hij niet klagen. Voorheen waren dat vooral ouderen, tegenwoordig meer jongeren. De spijzen worden klaargemaakt naar Joodse regels, altijd koosjer dus, maar op verzoek ook prima met Oost-Europese, Midden-Europese of Saksische varianten. “Dat is gebruikelijk in de Joodse cultuur”, licht de flexibele restauranthouder toe.

Ook voor Dziuballa betekende 7 oktober, die inktzwarte pogromdag, een cesuur in zijn bestaan. “Juist na de overval van de Hamas-terroristen werd het moeilijker dan ooit. Na 7 oktober staan wij permanent onder bewaking van de politie. Eerlijk gezegd, hebben wij dat nooit gewild. Maar er zijn natuurlijk negatieve resonanties geweest. De 7^e oktober en de Israëlische reacties op de terreuraanvallen zijn als voorwendsel gebruikt om de woede op ons als Joden te koelen.”

Tussen haakjes: wie de naam Uwe Dizuballa intikt bij de Jüdische Allgemeine stuit op artikelen met koppen als “Sporen van haat” (16 juni 2010), “Neonazi’s vallen Joods restaurant aan” (8 september 2018) en “Vonnis na aanval op Joods restauant Schalom” (9 september 2021). Lezing van deze goed gedocumenteerde bijdragen toont een gedetailleerd en derhalve onthutsend beeld van weerzinwekkende Jodenhaat in Dizuballa’s geboortestad (1965, toentertijd Karl-Marx-Stadt in de voormalige DDR).

Toen de geliefde culinaire én culturele pleisterplaats “Schalom” herfst 2023 voor drie weken wegens vakantie sloot en dat via de sociale media meedeelde, heette het bij sommigen: ‘Nu willen jullie zeker ook wel kinderen gaan doden, jullie zwijnen.’ Daarop sprak Dziuballa alleen in zichzelf: “Als gastronoom, die niet vaak op vakantie kan, zei ik slechts: Doden staat in die tijd werkelijk niet op onze agenda.”

Ook tijdens de coronapandemie deed de restauranthouder slechte ervaringen op. Via de sociale media kregen de Joden de schuld van de aanhoudende lockdowns. Ze zouden aan corona verdienen. “Het zijn geruchten. Er klopt niets van, zoals bij alle antisemitische fluisterverhalen. Maar, zo was het en is het ook vandaag.”

Dziuballa draagt bijna altijd en overal een kippa. “Niet in bed of onder de douche.” Hoewel hij naar eigen zeggen geen held is, deren hatelijke commentaren hem niet. Hij laat zich bepaald niet bang maken. Tien jaar geleden dacht Dziuballa nog dat de mensen aan hem en zijn Joodse zaak zouden wennen, een kwestie van doorzetten, volhouden. Vandaag de dag zegt hij bijna berustend: “Maar zo is het niet geworden.” Desalniettemin overheerst optimisme: “Chemnitz is het natuurlijk waard om er te wonen. We hebben graag ons restaurant hier. Tegen één negatieve ervaring staan 25 positieve. Zolang de verhouding niet één op vijf wordt, loopt alles relatief goed.”

En ja, over de politiebescherming -jonge mensen- is Dziuballa heel goed te spreken: “Ik denk dan vaak: hebben die niets beters te doen, als ons te bewaken? Maar zo is de atmosfeer momenteel, ook in Chemnitz.”

Herkent u zich (al dan niet) in het beeld, dat Uwe Dziuballa schetst van de situatie in Chemnitz, ook in uw Nederlandse leefomgeving, laat het ons graag weten via info@antisemitisme.nl