“Het is een kunstmatige wapenstilstand.” Zo omschrijft Michael Milshtein, een van de belangrijkste Israëlische experts voor Hamas, de huidige situatie in de Gaza-oorlog. NZZ sprak Milshstein (8 maart 2025) onder de sprekende kop/citaat: “Om Hamas te vernietigen, zou Israël de Gazastrook permanent moeten bezetten”.
De expert, die het Forum voor Palestijnse studies (Moshe Dayan Centrum, Universiteit Tel Aviv) leidt, zegt dat het dreigement van president Trump hem vooral heeft verward. Het Amerikaanse staatshoofd zegde Hamas vernietiging aan in geval de terreurorganisatie de gegijzelden niet vrijlaat. “Ik denk niet dat daar een groot plan achter schuilgaat.”
Israël heeft nu drie opties, zet het vroegere hoofd van de Palestina-afdeling van Israëls militaire geheime dienst Aman, uiteen: ten eerste kan het terugkeren naar een uitputtingsoorlog, zoals hij eerder werd gevoerd; ten tweede zou Israël de gehele Gazastrook kunnen bezetten en daar blijven; ten derde, wij beëindigen de oorlog en brengen de gijzelaars terug. Milshtein voegt daar heel duidelijk aan toe: “Echter, de vernietiging van Hamas en de terugkeer van de gegijzelden kan Israël niet gelijktijdig bereiken, ofschoon veel Israëlische ministers dat verlangen.”
Op de vraag van NZZ of Israël de gegijzelden in de steek laat, wanneer het de oorlog hervat, antwoordt Milshtein resoluut: “Ja, absoluut. Helaas heeft tot dusverre slechts één Israëlische minister dat in deze duidelijkheid gezegd: Orit Strook. Toen haar gevraagd werd hoe zij tussen de gegijzelden en de vernietiging van Hamas zou besluiten, antwoordde ze dat het laatste belangrijker is.”
Naar de mening van de kenner van het Palestijnse vraagstuk is de derde optie voor Israël de minst slechte. Die komt neer op onderhandelen met Hamas over een tweede fase van het bestand, zich volledig terugtrekken uit de Gazastrook en de oorlog beëindigen. “Anders zullen wij de gegijzelden niet terugzien. Helaas oogt het na Trumps aankondiging dat een hervatting van de oorlog waarschijnlijker is.”
Hoe realistisch is het andere scenario van een langdurige Israëlische bezetting van de Gazastrook om Hamas uit te schakelen? Per slot van rekening is de terreurorganisatie na 18 maanden nog altijd present. Natuurlijk is het mogelijk Hamas militair te vernietigen, repliceert Milshtein. Voor Israël moet dan wel duidelijk zijn wat dat betekent, voegt hij eraan toe. “Het moet de Gazastrook bezetten en daar blijven. Want als Israëlische soldaten weer weggaan, vult Hamas onmiddellijk het vacuüm. Men zou een alternatief voor Hamas moeten opbouwen. Dat zou jaren duren. En de economische, politieke, maatschappelijke en natuurlijk militaire prijs zou zeer hoog zijn. Dat zou geen gemakkelijke stap zijn, maar een lange, moeilijke inzet vergen.”
Een permanente herbezetting van de Gazastrook zou de stationering van zes tot zeven divisies inhouden, stelt Milshtein. Honderdduizenden Israëli’s zouden maandenlang of wellicht jarenlang reservedienst moeten doen. Dit scenario zou bijzonder veel van de burgers verlangen plus heel veel geld kosten. “En natuurlijk zullen Hamas en de andere terreurorganisaties hun nederlaag niet accepteren. Zij zullen niet deradicaliseren, maar hetzelfde model als de Iraakse milities volgen na de Amerikaanse bezetting van 2003 – voorzetting van de strijd.”
Milshtein hoopt derhalve dat de Israëlische regering de prijs van dit scenario kent, wanneer zij nadenkt over een bezetting van Gaza, en die prijs ook aan de mensen meedeelt. “Indien niet, dan bevinden wij ons op een verschrikkelijke avontuurkoers.”
Maar wat als het tot een einde van de oorlog komt en Hamas dus gewoon aan de macht blijft. Kan Israël dat accepteren, vraagt NZZ-correspondent Rewert Hoffer. “Voor de korte termijn wel”, reageert Milshtein. Een andere realistische mogelijkheid ontbreekt immers zijns inziens. Je kunt wel eindeloos praten over de een of andere Gaza-clan of vredestroepen van de Verenigde Arabische Emiraten als alternatief voor Hamas, “maar dat zijn allemaal fantasieën”. Israël dient derhalve een plan voor de lange termijn uit te werken om Hamas definitief te vernietigen. Een coëxistentie met Hamas sluit de Israëlische kenner categorisch uit. “Dat is geen plan voor vandaag of morgen, maar voor een oorlog binnen enkele jaren.”
Milshtein laat in het interview met NZZ ook zijn licht schijnen over het recente voorstel van de Arabische Liga voor Gaza. Hij waarschuwt allereerst voor naïviteit. Tenslotte behoudt Hamas in dit Arabische voorstel haar militaire machtspositie. De terreurorganisatie blijft de invloedrijkste actor in de Gazastrook. “Er is weliswaar sprake van een technocratisch bestuur, maar nergens staat daar overigens dat Hamas zich moet ontbinden. Voor Israël is dat een zeer slecht scenario.”
Als het aan de Israëlische analist had gelegen dan had Israël het voorstel op zijn minst moeten bestuderen. In plaats daarvan wees het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken evenals de VS dat binnen slechts enkele uren af. Dat betekent dat Israël momenteel geen plan heeft. En ook het voorstel van Donald Trump voor de toekomst van Gaza maakt geen enkele kans op realisatie, aldus Milshtein. Vandaar diens berustende woorden: “Ik mag het Arabische plan werkelijk niet, maar ik zie ook geen beter alternatief.”
Over de gevolgen van een eventuele implementatie van het Gaza-plan van de Arabische Liga laat Milshtein geen twijfel bestaan: “Hamas zal de belangrijkste acteur achter de coulissen blijven. Er zal een alternatieve regering komen, die zich sterk op de wederopbouw richt. Tegelijkertijd zal Hamas zich herstellen en haar eigen civiele en militaire structuren weer opbouwen. Dat verschaft Israël tijd, die het benutten moet. Tijd om de toekomstige oorlog voor te bereiden – de definitieve oorlog tegen Hamas.”
Bron: interview in de Neue Zürcher Zeitung (NZZ, 8 maart 2025) van Israël-correspondent Rewert Hoffer met Hamas-expert Michael Milshtein (Universiteit Tel Aviv) onder de titel “Um die Hamas zu zerstören, müsste Israel den Gazastreifen permanent besetzen”.
Reactie plaatsen
Reacties