Er zijn in Nederland, gelukkig genoeg, ook niet-Joodse studenten die de ontwrichting van het academisch leven door aanhangers van de terreurorganisatie Hamas niet lijdelijk aanzien. Zij komen actief en moedig op voor de ernstig bedreigde academische vrijheid en veiligheid van Joodse/Israëlische studiegenoten en docenten. Een van hen is Berdian Evink, student bestuurskunde op de Radboud Universiteit in Nijmegen. De redactie legde hem meerdere vragen voor.
---
Waarom zet jij je als niet-Joodse student aan de Radboud Universiteit in Nijmegen heel actief in voor een veilige en vrije academische omgeving voor Joodse/Israëlische studenten/docenten aldaar?
Berdian Evink: Een tijdje nadat Israël als reactie op de verschrikkelijke terroristische aanval van Hamas Gaza was binnengetrokken ontstonden de protesten op universiteiten. Zo ook op de Radboud Universiteit. Dat begon onder andere met verschillende protestmarsen waarna er op een gegeven moment een tentenkamp werd opgezet. Uiteindelijk werden er ook gebouwen bezet, en zelfs helemaal vernield.
Gedurende deze gebeurtenissen begon ik mij steeds meer zorgen te maken over de manier waarop men protesteerde. Het verhaal is natuurlijk dat er geprotesteerd werd tegen de institutionele banden die de Radboud Universiteit nog steeds heeft met Israëlische instellingen. Maar de retoriek die men hanteert tijdens de protesten, en ook op de sociale media, is vele malen heftiger. Denk bijvoorbeeld aan leuzen als: “From the river to the sea” en de oproep tot “intifada”. Dat heeft echt niets te maken met academische samenwerkingen waar je op tegen kunt zijn.
Er zijn ook studenten die openlijk de terreurdaden van Hamas en Hamas zelf steunen. Het is absurd, en verontrustend, dat antisemitische terreurorganisaties gewoon openlijk gesteund worden en hun ideeën gedeeld binnen deze groep demonstranten. Naast de haatzaaiende retoriek is er sprake van propaganda, desinformatie (ofwel leugens) en een volledig eenzijdig perspectief. Vanuit het pro-Palestinakamp zijn er verschillende lezingen georganiseerd, maar geen één die een ander perspectief bracht dan het eigen perspectief.
Kortom, het gaat veel verder dan ‘slechts’ institutionele academische samenwerking. Er is sprake van een gigantische anti-Israël hetze en bij sommigen een antisemitische houding. Deze feiten in combinatie met het niet houden aan de wet, de gezichtsbedekkende kleding, het intimiderende geschreeuw, de vernielingen, etc. leidden ertoe dat ik me steeds meer zorgen begon te maken over waarheen dit zou gaan en natuurlijk over de onveiligheid die is ontstaan. Je vrij uitspreken wordt best lastig, zeker als Joodse en/of Israëlische student, terwijl je weet dat mensen vinden dat jij er eigenlijk niet mag zijn.
In juni 2024 heb ik, samen met een aantal medestudenten, hier aandacht voor gevraagd door middel van een open brief op de website van het universiteitsblad Voxweb.nl (https://www.voxweb.nl/nieuws/laten-we-geen-gebouwen-bezetten-maar-met-elkaar-in-gesprek-gaan). We riepen toen nog op tot debat, maar eigenlijk was de situatie helaas al te veel geëscaleerd. Deze brief heeft er wel voor gezorgd dat er contact ontstond tussen ons en Joodse en Israëlische studenten, waarmee we nu een sterke groep vormen. Dit is versterkt na de open brief tegen de komst van een extremistische spreker (https://www.voxweb.nl/nieuws/extremistische-haatpredikers-horen-geen-podium-te-krijgen-op-de-radboud-universiteit).
Het is van belang dat er op een universiteiten op een veilige manier gesproken kan worden over allerlei zaken. Dat mag natuurlijk schuren, maar iedereen moet zich veilig en vrij kunnen uitspreken. Waar het dan ook over gaat. Nu is dat niet zo. Studenten maken hele nare dingen mee, en voelen zich erg onveilig. Dat vind ik gewoon echt zorgwekkend. Het gaat dan ook verder dan de Joodse en Israëlische studenten, dit is van belang voor iedereen en voor de manier waarop we met elkaar omgaan. Daarom is het zo belangrijk om je nu in te zetten voor een veilige en vrije academische omgeving.
Ondervind jij daarvan ook persoonlijk vervelende consequenties?
Berdian Evink: Tot op heden heb ik persoonlijk geen vervelende consequenties ondervonden. De inzet voor een veilige campus heeft gezorgd voor goede contacten met verschillende mensen binnen en buiten de Radboud. Ik hoop dat dit zo blijft.
Hoe groot is eigenlijk de groep studenten in Nijmegen die het openlijk opneemt voor Joodse/Israëlische studenten? Kijkt de meerderheid soms weg?
Berdian Evink: Wegkijken wil ik het niet per se noemen. Veel mensen zijn gewoonweg druk en hebben andere dingen aan hun hoofd. Op dit moment is het ook wat rustiger op de campus, ondanks dat er regelmatig nog vandalisme wordt gepleegd. Tijdens de onrustige periode merkte ik wel dat veel studenten zich ergerden aan de demonstranten. Maar openlijk je er tegen uitspreken is natuurlijk een ander verhaal. Het is wel zo dat veel studenten zich er verder niet zo druk over maken, die urgentie bij hen mis ik, helaas. Gelukkig zijn er ook veel die het zich wel aantrekken. Er zijn studenten die ook geholpen hebben met de open brieven, en die ze ondertekend hebben. Ook hebben we veel berichtjes gekregen van studenten die blij waren dat wij ons uitspreken.
Een voorbeeld: op 7 oktober 2024 was ik aanwezig bij een kleine actie waar we gele rozen uitdeelden aan studenten om aandacht te vragen voor de gijzelaars in Gaza. Veel studenten die langskwamen staken hun duim op, en lieten merken blij te zijn met dit tegengeluid. Dus dat is er gelukkig ook zeker, ondanks dat het niet altijd duidelijk te zien is!
En het wetenschappelijk personeel van de Radboud Universiteit, trekt die zich de benarde positie van Joodse/Israëlische studenten aan en neemt stelling? Krijgt jullie groep (wel) steun van professoren?
Berdian Evink: Er zijn zeker medewerkers van de Radboud Universiteit die ons steunen en ook deel uitmaken van de groep. Ook krijgen we regelmatig berichtjes van medewerkers die ons steunen. Medewerkers geven bij ons aan ook al langere tijd het op verschillende manieren op te nemen voor de Joodse en Israëlische studenten. Er zijn dus zeker wel medewerkers die stelling nemen, en het opnemen voor de studenten. Aan de andere kant zijn er helaas ook medewerkers die zelf heel actief bijdragen aan het onveilige klimaat.
Zeer recent was je aanwezig bij een gesprek met het College van Bestuur van de Radboud Universiteit. Hoe lang lopen deze ontmoetingen al en sorteren ze ook enig effect?
Berdian Evink: Klopt, deze gesprekken lopen al langer. Sinds oktober vorig jaar ben ik bij gesprekken geweest, maar daarvoor zijn er ook gesprekken geweest. Het is goed om deze ontmoetingen te hebben zodat wij onze zorgen voortdurend kenbaar kunnen maken. Tegelijkertijd leeft er binnen onze groep een hoop frustratie over dat er niets lijkt te gebeuren. We zien geen echte veranderingen om de situatie te verbeteren. Dit kaarten we aan in de gesprekken, en daar is aandacht voor.
Ontvangen jullie ook adhesiebetuigingen, aanmoedigingen van buiten Nijmegen? Bijvoorbeeld van de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB), de heer Verdoner in Den Haag?
Berdian Evink: Steun ontvangen we van heel veel mensen op verschillende manieren, onder andere vanuit de Tweede Kamer. Ook op social media zijn de reacties overwegend positief en via die platforms worden ook contacten gelegd buiten Nijmegen.
Wat betreft de Nationaal Coördinator, ik heb vernomen dat de NCAB binnenkort een bezoek gaat brengen aan de universiteit. Hij heeft bij mijn weten niet eerder contact gehad met studenten op de Radboud Universiteit.
In buurland Duitsland weert de Joodse gemeenschap zich heel krachtig en ook mediaal tegen de vloed aan Jodenhaat. Dat gebeurt zowel academisch (studenten én docenten) als in de pers (er bestaat sinds kort zelfs een aparte vereniging van Joodse journalisten). Een voorbeeld voor Nederland? Welke ideeën heb jij voor een krachtigere, effectievere aanpak van antisemitisme in de Nederlandse samenleving, voorop de universiteiten?
Berdian Evink: Ik heb geen goed beeld van de situatie in Duitsland, maar sterke netwerken om antisemitisme tegen te gaan zijn, denk ik, een goede manier.
De aanpak van Jodenhaat vergt een breed palet aan acties. Zo moet er op scholen meer aandacht zijn voor de Joodse geschiedenis en bijvoorbeeld de Holocaust. Als er scholen zijn waar dit niet kan moet daar worden ingegrepen. Er moet ook meer aandacht komen voor de steeds verder vervagende grens tussen antizionisme en antisemitisme.
Universiteiten kunnen bijvoorbeeld werk maken van een speciaal meldpunt/ aanspreekpunt bij antisemitisme. Maar ook het expliciet uitspreken tegen antisemitisme (zonder het in een rijtje van andere zaken te noemen) door universiteiten is nodig. En daarnaast, als mensen op de campus zich antisemitisch uiten of zich daar niet aan de regels houden moeten consequenties volgen, ook door de universiteit zélf.
Is de Nederlandse samenleving wel genoeg doordrongen van de ernst van de anti-Joodse, anti-Israël hetze, van het gevaar daarvan voor onze democratische rechtsstaat, ja van onze beschaving? Wat beleef jij daarvan in jouw woonomgeving?
Berdian Evink: Persoonlijk mis ik bij velen de urgentie over deze problematiek. Ik deel geheel de mening dat de anti-Joodse en anti-Israël hetze een gevaar is voor onze rechtsstaat en voor onze beschaving. Overigens heb ik de indruk dat deze sentimenten ook vaak gepaard gaan met antiwesterse ideeën. Dit vormt zeker een gevaar voor de zorgvuldig opgebouwde democratische rechtsstaat. Het is nodig dat veel meer mensen zich hier actief tegen uitspreken. Tegelijkertijd is er ook een grote groep mensen die zich hier wel degelijk van bewust is, en zich zeer actief inzet om hier aandacht voor te vragen.
Reactie plaatsen
Reacties