“Joden vliegen gratis met Lufthansa, betalen geen belastingen en in Duitsland ook geen gasrekening: dat is een perfide uitspraak die betrekking heeft op Auschwitz, die mij werkelijk heeft geraakt.” Dat vertelt Steve Landau, bestuurder van de Joodse gemeenschap in Wiesbaden, over zijn ontmoetingen met scholieren. Met medebestuurder Jacob Gutmark gaf hij een interview aan de Frankfurter Allgemeine Zeitung/Rhein-Main (FAZ).
Heftige uitspraken dus van leerlingen in de Duitse stad. Sinds het begin van de oorlog in Gaza, na het bloedbad dat Hamas aanrichtte onder Israëli’s op 7 oktober 2023, is dat al erger geworden, vervolgt Landau. Daarom verbazen hem antisemitische incidenten op de scholen van Wiesbaden allerminst. “Jood zijn, maakt eenzaam”, constateert hij.
De eerste vraag die Landau van een jongen uit de zesde klas kreeg tijdens een bezoek aan de synagoge luidde: “Ben je van team Palestina of team Israël?” Je kunt je ongeveer voorstellen onder welke druk een Joodse scholier staat, observeert Landau.
De gevolgen van deze hetze zijn dan ook dramatisch, is zijn bevinding. Joodse kinderen die liever niet meer naar school gaan. Joodse studenten aan de hogescholen in het Rhein-Main-gebied, die zich niet meer veilig voelen. En passant waarschuwt de stedelijke politie deelnemers aan pro-Israël demonstraties zich niet openlijk met Israëlische vlaggen te vertonen.
“Er bestaat voor ons feitelijk geen vrijheid van religie”, stelt Landau. “Wij kunnen ons Jodendom niet in vrijheid uitleven.” De bestuurder van de Joodse gemeente verwijst daarbij naar gelijkluidende uitspraken van Uw Becker (CDU), officiële ambtsdrager in de deelstaat Hessen contra antisemitisme. Voor geen kerk of moskee in Wiesbaden staat politie geposteerd. “Onze erediensten daarentegen kunnen niet zonder politiebescherming plaatsvinden”, onderstreept Landau zijn (aan)klacht.
Medebestuurder Gutmark vult aan dat de Joodse gemeenschap in Wiesbaden zich meer solidariteit van de inwoners zou wensen. Na de massamoord van 7 oktober 2023 organiseerde de plaatselijke vereniging Spiegelbild samen met de Joodse gemeenschap een herdenkingsbijeenkomst. De helft van de deelnemers bestond uit leden van de Joodse gemeente…
Direct gevolg van deze situatie is dat Joden in Wiesbaden “in dekking gaan”. Conform de lange geschiedenis van het Jodendom, zegt Jacob Gutmark. “Wij hebben ervaring in onopvallendheid.” Derhalve verstuurt zijn Joodse gemeente post aan de leden zonder afzender. “Als je verscheurde post krijgt, waarop ook nog eens is gespuugd, dan kies je deze weg”, verklaart Landau enigszins berustend.
Landau toont zich sceptisch over de erkenning van de minister van Binnenlandse Zaken in Hessen, Roman Poseck (CDU), dat de situatie qua Jodenhaat nog nooit zo erg is geweest als nu. “Dat hebben ook al zijn voorgangers gezegd. Je raakt er ergens aan gewend.”
Tegelijkertijd wijst hij op het feit dat veel antisemitische voorvallen in het onderwijs gewoon niet aan het licht komen. Veel leraren zouden zulke incidenten negeren of “wegwuiven”. “Allen zeggen: bij ons gebeurt zoiets toch niet, maar het gebeurt”, merkt Gutmark op. Nog maar luttele dagen geleden klonk in de Gutenbergschool een marslied van de nazi’s, exact op het moment dat het thema antisemitisme in de les behandeld werd.
Voor beide bestuurders van de Joodse gemeente in Wiesbaden heeft de populaire leus (“der Hashtag”) “Nie wieder ist jetzt” (“Nooit weer is nu”) zijn betekenis verloren, is deze gedegradeerd tot “een lege woordhuls”. Dat geschiedt wanneer demonstranten in Berlijn onder het motto “Nie wieder ist jetzt” applaudisseren voor de haatensceneringen tegen Israël van de pro-Palestijnse protestmarsen.
Gutmark aarzelt niet om een van de grote thema’s van de huidige Duitse verkiezingsstrijd, het migratievraagstuk, klip en klaar te benoemen als een zorgpunt voor de Joodse gemeenschap. Hij beschouwt de positie van de Joden in Wiesbaden exact op grond van de migratiekwestie als “een sandwichsituatie”. Klem tussen Jodenhaters uit de extreemrechtse hoek en pure antisemieten van moslimzijde.
Gutmark, die zelf Arabisch spreekt, zet meteen zijn zorgpunt uiteen: veel vluchtelingen komen uit landen, waar Jodenhaat wijdverbreid is. De leuzen die hij tijdens demonstraties hoort, bevestigen zijn zorg. “Die schreeuwen op straat niet “Weg met Israël”, maar “Slacht de Joden af”. Wij hebben een probleem. Enerzijds komt het uit extreemrechtse hoek, anderzijds arriveren steeds meer mensen in het land die openlijke antisemieten zijn. Ik hoop dat we niet verslonden worden.”
Landau valt Gutmark bij. Volgens hem beschouwen veel Joden ondertussen het islamisme (de radicale islam) als de grotere bedreiging. Groter dan die van extreemrechts. Vandaar dat Landau vele moslimgemeentes in Wiesbaden aanbood om ze te bezoeken en het gesprek met hen aan te gaan. Tot op heden kreeg het bestuurslid van de Joodse gemeente nul op rekest, geen enkele respons. Veelzeggend dit zwijgen. Ronduit zorgelijk.
Bron: artikel “Es gibt für uns faktisch keine Religionsfreiheit”, door Robert Maus, Freier Autor Rhein-Main-Zeitung, Frankfurter Allgemeine, 15 februari 2025.
Reactie plaatsen
Reacties