Een avondwandelingetje in Davos: “Ze sloegen me, bespuwden me en riepen Free Palestine”

Vorige week in de nacht van donderdag op vrijdag maakte een 19-jarige orthodoxe Jood een wandelingetje op de promenade van Davos, geliefd Zwitsers toeristenoord. Dat liep traumatisch af. “Ze sloegen me, bespuwden me en riepen Free Palestine.” De Jüdische Allgemeine sprak het slachtoffer, die veiligheidshalve alleen Eli heet.

Davos is voor Eli, afkomstig uit Londen, allesbehalve een onbekende plaats. Hij studeerde er nog recent en keerde deze dagen met zijn familie terug voor een vakantieverblijf. “Twee jaar lang heb ik hier geleefd en gestudeerd – en niets dergelijks is in deze tijd  voorgevallen.”

Niets dergelijks… Daarmee doelt Eli op de volstrekt onverwachte aanval van twee mannen op de promenade van Davos. Hij wist ze van zich af te duwen en toen renden ze weg. Fysiek gaat het hem nu beter, na wat aanvankelijke pijn. Maar psychisch bevindt Eli zich nog altijd in een shocktoestand. “Ik ben opgewonden en helaas erg sterk getraumatiseerd. Hier zal ik niet meer alleen kunnen rondlopen. Het is treurig, wat er gebeurd is.”

Het verloop van de plotselinge aanval en de snelle aftocht van de daders maakt het voor Eli moeilijk zijn belagers helder voor de geest te halen. Hij is er wel van overtuigd dat ze gezocht moeten worden onder de sympathisanten van de zogenoemde pro-Palestijnse demonstraties. Die kenmerken zich immers steeds weer door Jodenhaat.

Een onmiskenbaar lichtpunt in deze diep antisemitische persoonlijke aanval is het antwoord van Eli op de vraag van interviewer Imanuel Marcus: “Heeft iemand u geholpen?”. Eli: “Een man dook op. Hij was geen Jood, hij heeft mij zeer geholpen en was heel aardig. Hij ging op de aanvallers af en poogde ze te kalmeren. Ze luisterden echter niet naar hem. Later gaf hij mij zijn telefoonnummer en stelde zich als getuige beschikbaar. Wat een vriendelijk mens!” Ook over de politie, die binnen een paar minuten ter plaatse was, is Eli zeer te spreken: heel voorkomend en doortastend!

De laatste maanden haalde Davos telkens weer het nieuws met antisemitische voorvallen. Eli zoekt de aanleiding daartoe eerder onder toeristen dan onder de plaatselijke bevolking. Zijn nuchtere commentaar luidt: “Voor Joden is Davos een geliefd vakantieoord. Wij houden van de lucht en de schoonheid hierboven. Er vertoeven hier meer Joden dan in enig andere plaats in Zwitserland. En blijkbaar bevalt dat niet iedereen.”

Naschrift:

Het vermoeden van Eli dat zijn belagers tot de pro-Palestijnse scène behoren, ligt voor de hand. Joodse studenten in Zwitserland voelen zich juist uit die hoek bedreigd. Een van hen, een student natuurwetenschappen aan de ETH Zürich, sprak zich daar tegenover de Neue Zürcher Zeitung (NZZ) onomwonden uit, zij het alleen onder de voornaam Benjamin.

Al vier dagen na de weerzinwekkende pogrom van Hamas op 7 oktober 2023 riepen twee marxistische groeperingen in Zürich op tot een demonstratie onder de noemer van “Intifada tot de overwinning”. Voor Benjamin is de strekking van zulke slogans evident: een directe oproep tot geweld tegen Joden en daarmee tegen hemzelf. “Na de 7^e oktober had ik het gevoel: er zijn weer mensen, die mij willen ombrengen.”  

Al voor de massamoord op Israëli’s en andere nationaliteiten door Hamas was de stemming tegen Joden in Zwitserland vijandiger geworden, informeert Benjamin. En ja, ook hij was in zijn kinderjaren met “Heil Hitler” nageroepen. Vanwege zijn keppeltje. Zulke ervaringen kent iedere Zwitserse Jood. Desalniettemin zegt Benjamin ook: “Zwitserland was voor Joden altijd een veilige haven. Nu loopt het volledig uit de hand.”

De feiten liegen er ook niet om. Begin maart nog werd een orthodoxe Jood midden in de stad Zürich met een mes (!) aangevallen en bijna gedood. Sindsdien staan de plaatselijke synagogen onder politiebewaking. Voeg daaraan toe al die antisemitische leuzen tijdens protesten op de universiteit. De student natuurwetenschappen voelt zich er bijzonder slecht bij: “De hele ontwikkeling begint bij protesten en houdt bij moorden op.”

Benjamin is ervan overtuigd dat de activisten op de universiteiten aanhangers zijn van Hamas. En daarmee van de vernietiging van Israël. Veelzeggend is dat Joodse studenten elkaar waarschuwen voor plaatsvindende pro-Palestijnse protesten. “Nog geen half jaar geleden had niemand gedacht dat zoiets nodig zou zijn”, verzucht hij.

Benjamin houdt van humor. Daarop duidt het enige teken van zijn Joodse identiteit. Op een kleurrijke bidon prijken de woorden: “Jewish Space Lasers”. Een toespeling op de absurde theorie uit de VS dat de Joden satellieten controleren, die laserstralen inzetten voor het veroorzaken van bosbranden. Maar ja, hij weet dat je er met humor niet bent tegen antisemitisme. Daarom zou hij heel graag in dialoog willen treden met pro-Palestijnse activisten. Want dat is toch altijd de beste oplossing voor een conflict… De NZZ bracht Benjamins verzoek over. “Maar de activisten weigeren dat totaal”, laat de krant weten. Ook na meerdere verzoeken.

Blijft staan Benjamins ultieme wens: dat “universiteiten weer een plaats voor leren worden”. Welke Joodse docent en student zou hem dat ook in Nederland niet van harte willen nazeggen?!