Duitse regering moet Erdogan voortdurend aanspreken op zijn hetze tegen Joden en de staat Israël

Minstens acht politiebussen paraat, binnen en buiten de Henry-Ford-Bau van de Vrije Universiteit Berlijn agenten met kogelvrije vesten onderweg, strenge controle bij de ingang van de collegezaal: de scène maandagavond 28 oktober 2024 voor een podiumgesprek over het thema “Wat te doen tegen antisemitisme?”.

De Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) titelde boven het verslag van de bijeenkomst (30 oktober) typerend: De nieuwe normaliteit aan de VU in Berlijn. Na de recente poging tot bestorming van het presidium van de universiteit door circa 40 gemaskerden (gewonden en materiële schade meer dan 100.000 euro), lijkt een nieuwe normaliteit weergekeerd. Maar, zo tekent FAZ aan, over Jodendom en antisemitisme kan blijkbaar niet zonder politiebescherming worden gesproken.

Op het podium hadden de gevolmachtigde van de Duitse regering voor Joods leven en de strijd tegen antisemitisme, Felix Klein, en de publicist en jurist Michel Friedman plaatsgenomen.

De discussie startte met de toename van antisemitische delicten na de terreuraanval van Hamas van 7 oktober 2023. Klein informeerde dat bij het begin van zijn ambtstermijn in 2018 20 procent van de samenleving antisemitisme als een probleem beschouwde. Intussen vindt 75 procent dat. Jodenhaat is niet “het probleem van Joden, maar van de gehele samenleving”, concludeerde Klein.

De momenteel veelvuldig gebezigde woorden over Jodenhaat in Duitsland, “Nie wieder is jetzt” (Nooit weer is nu), corrigeerde Friedman in “Schon wieder is jetzt” (Alweer is nu). “De discussie over de 7^e oktober houdt ons er vanaf om over de 6^eoktober te spreken”, hield hij het publiek voor. De publicist onderstreepte daarmee de continuïteit van Jodenhaat in de Duitse samenleving.

Als voorbeeld van een gebrekkige bestrijding van antisemitisme noemde Friedman de omgang van de Bondsregering met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De laatste hitst “elke dag tegen Joden en de staat Israël” op. De Duitse regering reageert daarop sussend vanwege de noodzakelijke Turkse coöperatie bij de aanpak van het vluchtelingenvraagstuk. Scherp kritiseerde Friedman: “Geen Duitse regering moet mij vertellen dat ze tegen antisemitisme strijdt, indien ze niet elke keer voordat zij Erdogan de hand geeft, hem zegt dat hij moet ophouden met de ophitsing tegen Joden in Duitsland.”

Sceptisch uitte Friedman zich over het geloof in de weerbaarheid van de democratie. Een illusie meende hij. Jodenhaat, zo stelde de jurist, is “de koortsthermometer van de democratie”. In medische termen schreef hij de Duitse maatschappij een verblijf tussen “Wach- und Intensivstation” toe.

Provocerend vroeg Friedman aan Klein waartoe zijn merkwaardige ambt eigenlijk diende. “Ik kan hier slechts leven omdat er veel uitzonderingen zijn” die alle mensen respecteren. Klein liet zich niet uit het veld slaan: “Wij staan niet machteloos in de strijd tegen antisemitisme. We moeten systematisch reageren. Scholen, hogescholen en bedrijven dienen te weten hoe ze moeten optreden bij antisemitische voorvallen.”

Tegen deze achtergrond bepleitte Klein verplicht onderwijs op scholen in de omgang met Jodenhaat, racisme en de staatsvorming van Israël. Dat moet zijns inziens evengoed van de toepassing zijn op de lerarenopleiding. De officiële bestrijder van Jodenhaat voegde daar ook “mediacompetentie” en effectieve regelgeving tegen haat en hetze op het internet aan toe.

Het verslag van deze Berlijnse podiumdiscussie sluit FAZ-redactrice Heike Schmoll met een ontnuchterende vraag af: Echter, wat te doen wanneer alleen al het noemen van de datum 7 oktober meteen tot tonelen van tumult leidt in klassen in stadsdelen van Berlijn die islamitisch gestempeld zijn? En de aangevoerde rationele argumenten geen enkel effect sorteren?

Voor een oudere toehoorder in de collegezaal geen vraag meer: hij kon het gejammer langzamerhand niet meer aanhoren, niets brengt “ons” verder…

Hoe dit zij, in buurland Duitsland vinden dit academisch jaar op diverse universiteiten speciale collegereeksen plaats over de vele aspecten van Jodenhaat en de bestrijding ervan. Waar gebeurt dat ook in Nederland? De redactie van deze website houdt zich aanbevolen voor (nadere) informatie!